Bu konuyu daha önce birkaç kez dile getirmiştim. Ama yaşanan gelişmeler ve özellikle geciken Giresun Çevre yolu konusu tekrarını elzem kılmıştır.

Neden çevre yolu?

Bilindiği gibi 90’lı yıllarda planlanan ve 2000 yılından itibaren kısım kısım hizmete açılan Karadeniz Duble sahil yolu günümüz koşullarında artık yetersiz kaldı. Bunun en büyük sebebi Karadeniz’de şehir yerleşimlerinin sahil boyunca yer alması ve nüfus yoğunluğunun sahilde olmasıydı. Aslında başlangıçta yol sahilden değil 5-10 km’yi bulan iç kesimden geçirilecek ve şehir bağlantıları yapılacaktı. Ancak popülist bir yaklaşımla, yapılan hizmetin görülebilirliği ve oy kaygısıyla bu plandan vazgeçilmiş ve sahil yolu olarak devam edilmiştir. Karadeniz sahil yolu uluslararası bir yol olmanın yanında üzerinden geçtiği şehirlerin trafik yoğunluğuyla da kısa zamanda ihtiyaca cevap veremez hale gelmiş ve özellikle şehir geçişlerinde oluşan yoğunluklarla da sorun haline gelmeye başlamıştır. Bölgenin ulaşım ve ekonomik can damarı haline gelen yol planlama hataları sebebiyle çile yolu haline dönüşmeye başlamıştı. Oysa Perşembe ve Tirebolu’da şehir arkasından geçilen güzergahlarda hiçbir sorun yoktu. Tüm il merkezlerinde özellikle; Samsun, Ordu, Giresun ve Trabzon geçişleri tam bir çileye dönüşmüştü. Şehir merkezlerindeki alan sıkıntılarından dolayı dal-çık, üst geçit kavşak gibi akıcı kavşak çözümleri de uygulanamadığından buralardaki yoğunluk ve sıkışmalar daha fazla oluyordu.

Çözüm; Perşembe ve Tirebolu’daki gibi şehirlerin arkasından dolaşacak çevre yolları ile yolun By-Pass edilmesiydi. Samsun’da, Ünye’de ve Ordu Merkezde yapılan ve devam eden çevre yolları kısmen çözüm oldu ve bu kısımlarda yolları rahatlattı ise de diğer kısımlarda sıkıntılar halen devam ediyor. Uzun yıllardır konuşulmasına rağmen daha planlaması bile yapılamayan Giresun Çevre yolu da artık acil bir ihtiyaç haline gelmiştir.

Çevre yolları bir bütün olarak planlanmalı!

Ancak Karadeniz sahil yoluna alternatif çözüm olarak düşünülen çevre yollarının planlanmasında hayati bir hata yapılmaktadır. Başlangıç için çözüm olarak görülen çevre yolları; sahil yolundan ayrılıp tekrar sahil yoluna bağlandığı için istenen ve beklenen rahatlama da kısmi ve geçici olacaktır. Çünkü her geçen gün artan trafik yoğunluğu, çevre yolları dışında şehir trafiklerinin de katılmasıyla devam edecektir. O yüzden planlama çevre yolları değil, çevre yolu olmalıdır. Yani her şehrin arkasından dolaşan kısmi yollar değil, Samsun’dan, Artvin’e uzanan tek ve ayrı bir transit yol olmalıdır. İşte o zaman Karadeniz sahil yolu ve şehirler rahatlayacak ve kendi yoğunluklarını ancak karşılayacak eski sahil yoluyla rahat bir nefes alacaktır.

Demiryolu’da Çevre yoluyla planlanmalı!

Niyeyse; Doğu Karadenizle ilgili tüm yatırım ve planlamalar hep şehir odaklı yapılır ve bazı merkezler öne çıkar. Samsun ve özellikle Trabzon odaklı yatırım planlamaları hep diğer illeri gölgede bırakırken, ortak-bölgesel çözümleri hep ertelemekte ve maliyetleri de misli olarak artırmaktadır. Örneğin Samsun’dan sahilden gelmesi gereken Doğalgaz tüm sahil şehirlerinin sorununu yıllar önce çözebilecekken, Sivas’tan, dağlardan ayrı ayrı gelen hatlar sebebiyle il merkezleri dışında nerdeyse hiçbir ilçede hala doğalgaz kullanımı başlamamıştır (Bulancak kısmi olarak doğalgaz kullanımına başladı).

İşte bölgenin ekonomik kalkınması için en önemli ulaşım yollarından olan Demiryolu planlaması da bu çevre yolu ile birlikte planlanmalı ve çözülmelidir. Doğalgaz’da olduğu gibi tek merkez odaklı (Trabzon) demiryolu getirirseniz diğer merkezler bu yatırımdan fayda sağlayamaz. Oysa sahilden Samsun-Artvin güzergahında Çevre yolu ile birlikte planlanacak bir demiryolu; Ordu, Giresun, Trabzon, Rize, Artvin ve tüm ilçelerin fayda sağlayacağı bir hizmete dönüşür.