11.10.2020
Pandemi süreci nedeniyle Mart, Nisan ve Mayıs aylarında sanayide üretim durmasa da, önemli ölçüde üretim kaybı yaşandı. Hükümet, üretimin aksamaması için çeşitli tedbirleri uygulamaya koydu.
Pandemi süreci nedeniyle Mart, Nisan ve Mayıs aylarında sanayide üretim durmasa da, önemli ölçüde üretim kaybı yaşandı. Hükümet, üretimin aksamaması için çeşitli tedbirleri uygulamaya koydu. Kısa çalışma ödeneğinin yanı sıra, sanayide üretimi sürdürebilmek için Kredi Garanti Fonu aracılığı ile uzun vadeli ve ucuz kredi vermeyi denedi. Bir ölçüde başarılı da olundu. Çarklar döndü en azından. Bu arada küçük esnaf ve sanatkâr gurubu zor günler yaşadı. Kahveci esnafı mesela Mart ayından bu yana kan ağlıyor. Kahvehaneler açık ama oyun yasak olduğu için müşteri sayısı yüzde 90 oranında azaldı. Esnaf kira vermeye devam ediyor ama. SGK ve Kefalet kooperatiflerine olan kredi borçlarında kısa süreli ertelemeler bir an için esnafa nefes aldırsa da, üç aylık bu erteleme sürecinin sonunda yük daha da artarak devam etmeye başladı. Oysa özellikle sanayide işler iyi gidiyordu. İhracat artıyordu. İhracatın ithalata oranında makas ihracat lehine gelişiyordu. Pandemi işleri bir anda tersine çevirdi. Zor günlerden geçiyoruz. Krizin daha ne kadar süreceğini de kimse öngöremiyor. Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak tarafından açıklanan yeni ekonomi paketi bile piyasalara nefes aldırmaya yetmedi. Dövizin ateşi hala yüksek. Bakan, döviz kurundaki hareketlilikle ilgilenmediğini söylese de, ülkemizde iğneden ipliğe kadar her şey dövize endeksli maalesef. Dövizin ateşi hepimizi yakıyor yani. Buna rağmen adına ‘’Yeni normalleşme Süreci’’ dediğimiz pandeminin hızını azalttığı Mayıs sonu itibariyle sanayide kapasite kullanım oranları ile birlikte üretimin de artması ihracatın yeniden yükselmesine neden oldu. Ancak ithalatta da patlama yaşandı. Ticaret Bakanlığı da yeni dış ticaret verilerini açıkladı biliyorsunuz. Buna göre, Eylül ayında, geçen yılın aynı ayına göre, ihracat yüzde 4,8, ithalat ise yüzde 23,3 arttı. Bunun sonucunda dış ticaret açığı yüzde 192,7 arttı. Yılın 9 ayı toplamında ise dış ticaret açığı yüzde 79,6 artarak 37,8 milyar dolara ulaştı. Erhan Usta bu durumu eleştiriyor. Usta, “Hazine ve Maliye Bakanı 2020 yılının tamamında dış ticaret açığının 38,1 milyar dolar olacağını açıklamıştı. Bu veri, mürekkebi kurumadan Yeni Ekonomi Programımın “çöp” olduğunu gösterdi. Hükümetten gelen sorumsuz açıklamalar güven kaybına neden oluyor’’ dedi. 2019 yılında oluşan cari fazlayı “Türkiye ekonomisi kabuk değiştiriyor” diye takdim edilmesi karşısında bu durumun nasıl değerlendirileceği konusunda merakını da dile getiren Erhan Usta, Twitter’dan yayınladığı mesajında bu durumu ‘’Yalancının mumu yatsı olmadan söndü’’ şeklinde değerlendirdi.
Öte yandan TL'deki büyük değer kaybına rağmen ihracatın beklenenden daha az oranda artmasını da eleştiren Usta, ‘’İthalatın azalmak bir yana daha da fazla artması; Berat Albayrak’ın dövizdeki artış karşısında ortaya koyduğu "rekabetçi kur" iddiasının ne kadar ciddiyetten uzak olduğunu göstermektedir’’ dedi. Bu arada Karadeniz Ekonomi Gazetesinin haberine göre Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM)’in açıklamasına göre en çok ihracat yapan bin firma arasında 39 firmanın Karadeniz Bölgesinden çıkmış olmasını haberleştirdi. Habere göre. Ferrero 633.066.874,59 dolarlık ihracat geliri ile bölgenin ilk sırasında yer aldı. Listeye göre en çok ihracatçı firma Samsun ve Trabzon’dan çıktı. Samsun’dan 10, Trabzon’dan 9, Ordu’dan 3, Giresun’dan 3, Karabük’ten 4, Düzce’den 3, Zonguldak’tan 2, Kastamonu, Rize, Gümüşhane ve Çorum’dan 1’er firma yer aldı. Merkezi İstanbul olmakla birlikte Giresun kaynaklı bir firma olan Pro Gıda ile bu sayı 39’a yükseldi.