Ülkemizde bu güne kadar çok çeşitli adlar altında çok sayıda vergi yürürlüğe kondu. Fakat hiçbirisi bu kadar tartışmaya açık konu olmadı. Değerli konut vergisi 7194 sayılı kanunla Emlak vergisine eklenen 42 – 49 maddelerde düzenlendi.  01.01.2020 Tarihinden itibaren de uygulaması başlayacak. 7 Aralık 2019 tarihli Resmi gazetede yayınlanarak yürürlüğe girdi. Fakat uygulama yönetmenlikleri ve tebliğleri yayınlanmadı. Bu kanunun gerekçeleri ise, Bilindiği gibi Kamu harcamalarının karşılandığı, sürdürülebilir büyümenin en önemli kaynağı vergilerdir. Bu vergilerin esas amacı da mali güce göre vergi alınması esas olmalıdır. Vergiler, Gelir ve Servet üzerinden alınması esas kabul edildiğinde, belirlenen amaçlara hizmet etmek üzere 1319 sayılı Emlak vergisi kanununda yapılan düzenlemelerle Türkiye sınırları içinde bulunan ve emlak vergisine esas olan bina vergi değeri veya Tabu ve Kadastro Genel Müdürlüğünce belirlenmiş değeri 5 milyon TL. ve bu tutarı aşan mesken nitelikli taşınmazlardan Değerli konut vergisi alınması Öngörülmüştür.

 Hangi Gayrimenkuller Değerli konut vergisi Konusuna Giriyor.

Türkiye sınırları içinde olan ve tapuda Konut(Mesken)  olarak kayıtlı bulunan Taşınmazlar (Konutlar) giriyor. Tapuda konut dışında işyeri, arsa, arazi olarak kayıtlı bulunan taşınmazlar bu verginin konusuna girmiyor. Bu vergi açısından tapuda konut olarak kayıtlı olması yeterli. Nasıl kullanıldığının önemi yok. Örneğin tapuda konut olarak kayıtlı ama işyeri olarak kullanılıyor. Bunun bir önemi yok. Tapu kayıtları esası teşkil ediyor.

Verginin Mükellefi kimler olacak.

Değerli konut vergisinin mükellefi, Konut nitelikli taşınmazın maliki, intifa hakkı sahibi olanlar bu verginin mükellefi olacaklar. Mesken nitelikli binanın paylı mülkiyet halinde malik olanlar hisseleri oranında mükellef olacaklar.

            Aşağıda Belirtilen konutlar bu Verginin Konusuna Girmeyecekler.

           1- Genel ve Özel bütçeli İdarelerin, Belediyelerin, Üniversitelerin maliki olduğu veya intifa hakkına sahip oldukları Binalar.

           2- Türkiye sınırları içinde Tek taşınmazı olan, hiçbir geliri olmayan, sadece sosyal güvenlik kurumlarından aldıkları aylıktan başka geliri olmayanlar.

            3- Yabancı devletlere ait elçilik, Konsolosluk olarak kullanılan Mesken nitelikteki          Binalar.

           4- Esas faaliyeti Bina inşaatı olan ve işletmelerinde kayıtlı bulunan, satışa ve devir ve temlike konu edilmemiş mesken nitelikli taşınmazlar. (Bu söz konusu taşınmazların kiraya veya sair suretle kullanılması hariç)

             Değer Tesbiti Nasıl Yapılacak.

            Kapsama giren konutla, Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü tarafından tespit edilecek veya ettirilecek. Tapu Kadastro Genel Müdürlüğünce ilgili mevzuat kapsamında yapılan veya yaptırılan değerleme değeri 5 milyonu aşan konut nitelikli taşınmazlar. Yapılan değerlemelere tebliğ tarihinde 15 gün içinde itiraz edilebilir. 30 gün içinde de İdare mahkemesine dava açılabilir.  15 gün içinde itiraz edilmezse dava kesinleşir.

         Tapu Kadastro Genel Müdürlüğünün bir değerlemesi olmadığı durumlarda, Emlak vergisi değeri esas alınacak. Değerli Konut vergisinin matrahı Emlak vergi değeri veya Tapu kadastro Genel Müdürlüğünün tespit ettiği değer hangisi büyükse o esas alınacak. Paylı mülkiyette matrahın hesabında Mesken nitelikli taşınmazın toplam değeri esas alınacak, herkes hisseleri oranında sorumlu olacak.

          1- Konut Binanın Değeri  5 milyon – 7.5 milyon  arası Binde 3

           2-    ‘           ‘         değeri 7.5 milyon – 10 milyon arası Binde 6

           3-    ‘            ‘            ‘        10 milyon ve üzeri binde 10

Bu değerler her yıl V. Usul Kanununa göre yeniden Değerleme oranına göre artırılacak.

           Vergi Ne zaman ve Nasıl Ödenecek.

           Konut Nitelikli taşınmazın Bina vergi değeri Tapu kadastro Genel Müdürlüğünce belirlenen değer Binanın bulunduğu yerdeki Gelir İdaresine Bağlı yetkili vergi dairesine ilgili yılın Şubat ayının 20. Gününe kadar beyanname ile mükellef tarafından beyan edilecek. Tahakkuk eden vergiler ise ilgili yılın şubat ve Ağustos ayları sonuna kadar 2 eşit taksitler halinde ödenecek. Kanun 7 Aralık 2019 tarihinde yayınlandığına göre ilk beyanname 2020 yılının Şubat ayı 20.ci gününe kadar verilecek.

            Değerli konut vergisi uygulaması henüz başlamadan en çok konuşulan konulardan bir tanesi.Anayasaya aykırılığından tutun, negatif ayrımcılığa kadar gidiyor. Bu konuda ağırlıklı görüş Anayasa mahkemesine dava açılacağı söyleniyor. Değerli konut vergisi konusuna giren binanın birde kiraya verildiğini düşündüğümüzde 3 çeşit vergi gündeme geliyor. 1- Belediyelere ödenen emlak vergisi 2- Yeni yürürlüğe giren Değerli konut vergisi 3- Gayrimenkul Yıllık Kira gelir vergisi.  

                                                                                                            Mali Müşavir Ertuğrul YÜKSEL