“Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO), iki sezondur fındıkla ilgili oldukça başarılı bir politika yönetiyor ve üreticimiz bu anlamda son derece memnun. TMO geçen sezon fındığı 16,5-17 liradan fındığı almıştı. Bunun yurt dışına pazarlanması sayesinde de Türkiye ekonomisinin bilançosuna 1,5 milyar lira artı yazılmıştı. Şimdi elimizde bir miktar stok var. Bu stokları da bir şekilde yeni sezona hazırlanabilmek için elimizden yavaş yavaş çıkarmamız gerekiyor. O yüzden 1 Mart 2020 tarihinden itibaren fındık 20 lira 50 kuruştan arzu edenlerin kullanımına açılacak.” Biz tam da TMO’ya yönelik eleştirileri manşete taşırken ve makalemizi yaşananlara ayırırken Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli’den manşeti değiştiren bu açıklama geldi. TMO, depolarındaki fındığı satacağı fiyat ve tarihi açıkladı. Ancak satıştan mutlu olan sanayici, TMO’nun depolarındaki Giresun fındığı için hiçbir şey açıklamamasını manidar buluyor.  Sanayiciler TMO bu fındıkları neden satmıyor? Kendisi özel sektöre rakip mi oluyor? Kendisi kavurup piyasaya satarak özel sektöre rakip mi oluyor? Tekelleşmeye doğru bir yöneliş mi var eleştirileri peşi sıra geldi. Bazı sanayiciler de fiyata takıldı. Üreticiden 16 lira 50 kuruştan aldığı fındığı neden 20 lira 50 kuruştan satıyor diyerek eleştirdiler. Peki bu açıklama gelene kadar neler olmuştu? Kısaca arşivi açarak hatırlayalım.

Fındık sektörünü regüle etmek önceliği ile denge misyonu üstlenmesi için hükümet tarafından müdahale alımı için görevlendirilen Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO), piyasaya girdiği 2019 sezonunda üreticiden 80 bin ton satın aldı. Tüm paydaşlar, ofis tarafından sezon başında yapılan müdahale alımını başarılı bulurken aynı başarının ülke çıkarları gözetilerek satış politikasına da yansıtılmasını istemektedir. Zira, artık üreticinin elinde hemen hemen hiç fındık kalmadığı bilinen bir gerçektir. Bir başka bilinen de; var olanürünün sanayiciye göre stokçularda olduğu ve piyasaya fındık inmediği yönündedir. Sanayicinin depolarında fındık olduğunu da rahatlıkla söyleyebiliriz ancak bu fındıkların kontratlı yani satılmış fındıklar olduğundan şüphe yoktur ki işte bu nedenle onlar da Ankara’ya giderek Tarım Bakanlığı yetkililerine TMO’nun depolarındaki fındığın neden satılmasını gerektiğini gerekçeleri ile anlattılar. Kayıtlara son tüm zamanların en yüksek fındık ihracatının yaşandığı yıl olarak giren bu performansa bakıldığında 2020 ürününün hasadına 6 ay kala üreticinin elinde fındık kalmazken sektörde üretimin ve istihdamın korunması, ülkemize döviz girdisinin artması adına ofis depolarındaki fındığa ihtiyaç duyulmaktadır. Sanayicinin gerekçelerindeki en ince ayrıntı ise arz olmadığı için alıcılardan gelecek yeni taleplerin Türk ihracatçılar tarafından karşılanamayacağı ve bunun üzerine de alıcıların rakip ülkelere yöneleceği yönündedir.Nihayetinde üreticinin elinde satacak fındığı yok. Öte yandansanayici de bizim… Ve yarattıkları istihdamı görmezden gelemeyiz. Ülke genelinde geçen yılın fındık borsa tescil rakamlarına baktığımızda 573 bin 973 ton kabuklu fındığın tescillendiğini açıkça görmekteyiz. Sanayiciler de ister istemez üreticinin elinde fındık kalmadığı bugünlerde dengemisyonunu üstlenen TMO’nun neyi beklediğini merak etmektedir. Fabrikaların ve sanayi tesislerinin çalışması dolayısıyla istihdamda bir sorun yaşanmaması için TMO depolarındaki fındığa ihtiyaç var. Ziraat Odası başkanları piyasa korunarak yapılacak satışa karşı değiller. TMO ‘nun başarılı genel Müdürü Ahmet Güldal da fındıkla ilgili yaptığı açıklamada depolarındaki fındığı en uygun zamanda satacaklarını açıkladı. Sezon başında faiz ve kur kaynaklı maliyet artışının sanayiciye büyük zarar verdiği bu tabloda, TMO depolarındaki fındığın satışı bekleniyor.Sonuçta bu fındık sanayiciye bedava verilmeyecektir. Peki; üreticinin elinde fındık kalmamışken TMO neyi bekliyor? Bunlar  konuşulurken Tarım Bakanı açıklaması geldi TMO depolarındaki fındık  1 Mart itibariyle satışa  20,50  liradan satışa çıkarıyor..Evet şimdi yeni tartışmalar Giresun fındığını neden satmıyor denilerek  şimdiden başladı. Fındık dışında birkaç cümle de Anadolu Medeniyeti’nin başkenti Çorum üzerine söz etmek gerekirse; Anadolu’nun ortasındaki bereketli topraklarda gördük ki sadece tarım ürünleri yetişmiyor. Girişimcileri ile diğer illere parmak ısırtan Çorum’u bir de ilin valisi sayın Mustafa Çiftçi’den dinledik ve sayfalarımıza aktardık. Anlaşılan o ki tarihinde medeniyetlere başkentlik yapmış kentin sanayisi, istihdamı ve ihracattaki başarısı tesadüfi değil.