Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan korona sürecinde yeni tedbirleri açıklarken, süreçten olumsuz şekilde etkilenen esnaf kesimine uygulamayı öngördükleri destekleri de açıkladı.
Basit usulde vergi mükellefi olmanın şartlarına bağlanan kira desteği, üç ay süreyle büyükşehirlerde aylık 750 lira, diğer illerde ise 500 lira olarak uygulanacak.
Buna göre ayda 432 milyon liradan toplamda 1 milyar 300 milyon liralık bir kira desteğini esnafımıza hibe olarak verilecek.
Cumhurbaşkanı, bu iki destek kalemi çerçevesinde önümüzdeki 3 ay boyunca esnafımıza toplamda 5 milyar lira civarında bir hibe desteği sağlamayı planladıklarını açıkladı.
Esnaflara, kira desteğinin yanı sıra, gelir kaybı desteği için de hazırlıklara başladıklarını da kaydeden Cumhurbaşkanı, ''Ülkemizde basit usule tabi 806 bin 871 vatandaşımız ile kısıtlamalar sebebiyle salgından doğrudan etkilenen 432 bin 567 esnafımız bulunuyor. Toplam sayısı 1 milyon 239 bin 438 kişiyi bulan bu kesime 3 ay süreyle ayda bin lira destek ödemesi yapacağız. Hibe şeklinde vereceğimiz doğrudan esnaf destek ödemesinden taksi, dolmuş ve servis işletmecisi, pazarcı, terzi, oto tamircisi, lokantacı, pastaneci, kadın ve erkek kuaförü, pansiyon, yurt, kreş, düğün salonu işletmecisi gibi kesimler faydalanacaktır. Böylelikle ayda 1 milyar 240 milyon liradan toplamda 3 milyar 718 milyon liralık bir desteği esnafımızın hizmetine sunmuş oluyoruz." dedi.
İlk ölüm vakasının yaşandığı 11 Mart tarihinden bu yana 9 ay gibi bir süre geçti.
O günden bu yana belli aralıklarla kısıtlamalar uygulanıyor biliyorsunuz.
Bir ay önce kahvehaneler yeniden kapatıldı ama açık kaldıkları 4-5 ay boyunca da oyun yasağı getirildiği için kahveci esnafı zaten zordaydı.
Keza, düğün ve nikah törenleri için uygulanan kısıtlamalar nedeniyle düğün salonları ve gazino işletmecileri de zor bir süreç yaşadı.
Berber ve kuaförlerde zor bir süreçten geçti.
Ve fakat
Her bir esnaf kendi iş gücü oranında zorlanmış olsa da, hiç biri lokanta ve kafeterya işletmecileri kadar zora düşmedi.
Ünlü bir markanın Samsun'da ürünlerini satan bir mağaza sahibinin sosyal medya hesabı üzerinden yaptığı paylaşımda, stopajla birlikte her ay 24 bin lira dolayında kira ödediğini, esnaf kesimine bu küresel krizde, reva gördüğü aylık 750 TL kira yardımı için ‘’hiç verme daha iyi’’ şeklinde değerlendirmesi ilgimi çekti.
Pantolon-gömlek satan zor durumda olduğunu söylüyorsa, lokantacının hali nicedir diye kendi kendime sordum.
Bunun üzerine tanıdığım bir lokantacı esnafını arayarak ''hadi gene iyisiniz kaptınız 750 lirayı'' diye şaka yollu takılınca, ''sorma nasıl harcayacağım o kadar çok parayı'' şeklinde daha esprili ve bir o kadar da kinayeli yanıt aldım.
Samsun'daki kira bedellerinden az çık haberim vardı ama o esnafın işyeri için her ay 15 bin lira ödemek zorunda kaldığını işitince dudaklarım uçukladı açıkçası.
Ki;
Lokanta gibi bir işyerine ödenecek kiranın en fazla 5 bin lira dolayında olacağını düşünüyordum açıkçası.
Beş bin liralık kira bedelini bile fazla olacağına inanmışken, 15 bin liralık kira gideri için hükümetin 750 liralık kira desteği, esnafın kira giderinin sadece yüzde 5'ini ancak karşılamış olacak.
Hiç yoktan iyidir elbette.
''Allah devletimize zeval vermesin'' diye duamızı da eksik etmeyeceğiz ama devletten aldığı ihalelerle büyüyen bazı müteahhitlerin vergi borçlarının silindiği ülkemizde  esnafa sağlanacak kira ve diğer yardımların toplamda 3 milyar 718 milyon liraya ulaşacak olması..
Ki:
Sadece bir müteahhidin bile silinen borcunun bu günkü kura göre hesaplandığında 2 milyar liranın üzerindeyken, açıklanan bu destek, devletimizin gücüyle orantılı mıdır?
Onu da bilemedim.
Buna da varın siz karar verin.
Bu arada, İYİ Parti Genel Başkan Yardımcısı ve Samsun Milletvekili Erhan Usta'nın esnaf kesimi için destek önerisi de dikkatlerden kaçmadı.
Usta'nın, esnaflara altı ay boyunca 2 bin liralık karşılıksız yardım yapılaması gibi önerinin de bulunduğu destek paketinde ayrıca, kira stopaj oranının yılbaşından itibaren 6 ay süreyle sıfırlanması. Mart 2020’den sonra alınan kredilerin geri ödeme sürelerinin 1 yıl uzatılması ve bu nedenle oluşacak faizlerin Hazine tarafından karşılanması. Vergi borçlarından kaynaklanacak ödemelerin 6 ay süreyle ertelenmesi. Her esnaf ve sanatkara, çalışan başına 10 bin TL kredi verilmesi. Kredi ödemelerinin 1 yıl geri ödemesiz 36 ay taksitle ödenmesi ve kredi faizlerinin hazine tarafından karşılanmasının yanı sıra, Vakıflar Genel Müdürlüğü, belediyeler ve diğer kamu idarelerinin kiracısı olan esnaf ve sanatkardan 6 ay süreyle kira alınmaması, yılın kalanı için de kiralarının dondurulması gibi öneriler yer alıyor.
Cumhurbaşkanı tarafından açıklanan desteklerin uygulamaya konulacağı şu aşamada, Erhan Usta'nın önerilerinin dikkate alınmasını bellemiyorum elbette ama esnaf kesiminin, Usta'nın önerilerine kabul edilmesi durumunda buna daha çok sevineceklerine inanıyorum.