Covid 19 'un yeninden yükselişe geçtiği günlerde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından açıklanan esnafa kira ve karşılıksız hibe desteği gibi yeni önlemlerin usul ve esasları, resmi gazetede yayınlanarak yürürlüğe girdi.

Cumhurbaşkanı'nın desteklerden basit usulde vergi verenlerin yararlanacağına dair sözleri tam olarak anlaşılamamış, açıklama, desteklerden her esnafın yararlanamayacağı şeklinde yorumlanmıştı.

Açıklama sonrasında konuya dair bu köşede peş peşe iki yazım yayınlanmıştı.

17 Aralık'ta yayınlanan ilk yazıda ''Kira desteği nefes aldıracak mı?'' diye sormuştum ama desteklerden sadece basit usulde vergiye tabi esnafların yararlanacağına dair beklenti nedeniyle bir gün sonra yani 18 Aralık'ta da yayınlanan ikinci yazımda ''Hangi esnaf kira yardımı alacak'' diye sormuştum.

Ve fakat

Uygulamaya dair esasların henüz yayınlanmamış olması nedeniyle, açıklamanın bir dil sürçmesi olabileceğini, buna dair düzenlemede bu durumun düzeltileceğini ve desteklerden her esnafın yararlandırılacağına dair inancımı da dile getirmiştim.

Öyle oldu nitekim.

Dün Resmi Gazetede yayınlanan kararda, desteklerin sadece basit usulde vergiye tabi esnaflarla sınırlı kalmayacağı, gerçek usulde vergiye tabi esnafların kira ve hibe desteği alabilecekleri anlaşıldı.

22 Aralık 2020 tarih ve 3323 Sayılı  ''Esnaf ve Sanatkarlar ile Gerçek Kişi ve Tacirlere Koronavirüs Salgını Nedeniyle Verilecek Destekler'' başlıklı Cumhurbaşkanı kararının, Resmi Gazetede yayınlanan 'Destek Programına İlişkin Hususlar' başlıklı bölümünde şöyle denildi:

MADDE 4 – (1) Destek programı kapsamında hibe desteği; gelir kaybı desteği ve kira desteği olmak üzere iki şekilde sağlanır.

(2) Destek programının süresi, Bakanlık internet sitesinden yapılan duyuruda belirtilen sürede başvuruların yapılması kaydıyla 2021 yılının Ocak, Şubat ve Mart ayları olmak üzere üç aydır.

Gelir kaybı desteği

MADDE 5 – (1) Ticari kazançları basit usulde tespit edilenlere, vergiden muaf esnafa ve bunların dışında kalan esnaf ve sanatkârlar ile gerçek kişi tacirlere aylık 1.000 Türk Lirası olmak üzere toplamda 3.000 Türk Lirası hibe desteği sağlanır.

Kira desteği

MADDE 6 – (1) 5 inci maddenin birinci fıkrası çerçevesinde gelir kaybı desteğinden faydalanabilecek gerçek kişilerin vergi sicil kayıtlarına göre esas faaliyetlerini yürüttükleri iş yerlerinin kira olması halinde, bu kişilere büyükşehir belediyelerinin bulunduğu yerlerde aylık 750 Türk Lirası olmak üzere üç aylık toplamda 2.250 Türk Lirası, diğer yerlerde aylık 500 Türk Lirası olmak üzere toplamda 1.500 Türk Lirası kira desteği sağlanır.

(2) İş yeri kira bedelinin kira desteği tutarının altında olması durumunda iş yeri kira tutarı kadar kira desteği ödenir.

Bu şu demek aslında;

Destek programından Ticaret ve Sanayi Odalarına kayıtlı esnaflar da yararlanacak ancak, bu karar, Ticaret ve Sanayi Odalarına kayıtlı her üyenin yararlanacağı anlamına da gelmiyor.

Desteklerden yararlanmak için esnaf olmak gerekiyor.

Şirketler destek alamayacak yani.

Serbest meslek sahipleri, yani seyyar satıcılar ve evlere temizliğe giden kadınlar falan da  destek alamayacaklar.

Pandemide olumsuz etkilenmeyen kişi ve kuruluş kaldı mı acaba?

Hiç sanmıyorum.

Buna rağmen devlet, süreçten olumsuz etkilenen herkesin desteğine de yetişemedi.

Daha önceki yazılarımızda da belirttiğim üzere 15- 20 bin lira kira veren esnaflar var.

Ki;

Büyük bölümü uzun süredir kapalı durumda.

Ama kira ödemeye devam ediyorlar.

Vergi ve SGK primlerini de ödüyorlar.

''Ama vergi SGK primleri ertelenmişti'' diyenler olacaktır.

Erteleme belli bir süreyi kapsıyordu ama hem o ertelemeden, hem de yeni döneme ait taksitlerin ödeme günü de geldi biliyorsunuz.

Üstelik ertelemeden doğan faiz de cabası.

Hükümet tarafından tüm vergi ve SGK gibi devlete olan tüm borçların yapılandırılmasına dair bir kararı uygulamaya koymuştu.

Yapılandırmayla borçlara dair fazilerin büyük bir bölümü siliniyor.

Bu uygulama esnafa bir süreliğine nefes aldıracaktır elbette ama kahvehane, lokanta ve kafeterya gibi iş yerlerinin daha ne kadar süreyle tam kapasite çalışabilecekleri de bilinmiyor.

Mesela Samsun gibi büyük şehirlerdeki 15-20 bin liralık kira giderine karşılık, 750 liralık kira ve bin liralık hibe desteği esnafların ayakta kalabilmesini sağlayacak mı onu da bilemedim.

Destek şuna benziyor biraz.

Dar gelirli bir babanın, çocuklarının okul kantininden sadece bir simit almasını sağlayacak ama simidin yanına hiç olmazsa bir gazoz almasına bile yetmeyecek harçlık vermesi gibi olmuş.

Destekleri, esnaf kesimine 'can suyu' olacak özellikte göremesek de, ''Buna da şükür'' diyeceğiz yine de.