Gıda deyince ,Kuzey Kore ve Küba’da gıda kıtlığı çekildiği haberleri çoğaldı.

Sorumu sorayım : Konu, gıda arzındaki kıtlık mı, yoksa dağıtım zincirindeki yönetimsizlik mi ?

Kanım şu:Gıda üretiliyor, ama beceriksiz / saplantılı yönetimler, bunun tüketiciye yönelmesini engelliyor.

Her 2 ülkede yeterli tahıl, sebze- meyve üretimi var ama  merkezi  yönetim girdapları, yiyeceğin vatandaşa ulaşmasını engelliyor.

Neden mi ?

Küba’da üreticinin kendi ineğini kesmesi bile ‘’ devlet kararıyla’’ oluyor.   Üretici,hayvanını kesmek için süt veriminin düştüğünü   resmi  görevliye kanıtlaması gerekiyor. Gıda  girdilerinin  temini için ön-ödemeli ( prepaid ) kartlar dolar ile çalışıyor. Oysa Küba Merkez Bankası  vatandaşın dolar  mevduat  hesabı açmasını  yakın günlerde yasakladı.

Ve  bürokratik düğümler böyle  akıp gidiyor...

Ya Kuzey Kore ?

2013 ‘de bu ülkede  ‘’ özel çiftçilik ‘’ yapmak olanaklaştırıldı.  ‘’Donju‘’ adı verilen bu üreticiler,  tahıl / patates / pirinci pazarda serbestçe satmaya başladı.

2020’de rejim onları  ‘’açgözlü parazit tacirler‘’ olarak

ilan etti, ürünlerin merkezi otoriteye teslimini  koşulladı. Oysa  Kore’de kişi başına  yıllık 60 kg eşdeğeri   bir patates üretimi var, kıtlık çekilmesi    mümkün değil.Kuzeyde açlık hızla  yayılırken, Güney Kore yönetimi  gıda yardımına  hazır ama sınır ‘’ korona  geçebilir ‘’ gerekçesiyle Kuzey yönetimince  kapalı tutuluyor.

Her iki ülkenin bir noktada hakkını teslim edeyim: Bu ülkeler gıda maddelerinden yana  yetersiz ve ithalata ister istemez  bağımlılar. Kuraklık önemli bir olumsuzluk. Dünya gıda fiyatları ise son 1 yılda  % 40 arttı.  İthalat  için ellerinde  geçerli  ‘’ döviz ‘’ e ihtiyaçları var,o da ellerinde yok çünkü ekonomi  döviz üretecek bir yapıdan yoksun.    

Ders: Yasaklarla temel  gıda maddeleri piyasasını    yönetemezsiniz... Kıtlık varsa, ya üretim arttırılacak ya da ithal edeceksiniz.

1840’de İngiltere‘de çıkarılmış  olan  ünlü ‘’ Mısır   Yasası ‘’  (Corn Law) ile gıda maddelerinin  ithalat yolu kapanıp, ithalata  %80 vergi gelince,hem artan fiyatlar, hem de oluşan  açlık, 6 yıl sonra  yasanın iptaline yol  açmış, bu yasaları çıkaran Muhafazakar Parti  30 yıl boyunca  iktidardan uzaklaşmıştı. Bu yasayı çıkaran  Başbakan Peel,   anılar ‘ında şöyle diyordu :

-İktidardan uzaklaşmış olabiliriz ama halkın esenliği için yasağı kaldırmalıydım.

Günümüzde  bunu söyleyebilecek liderleri ve bu liderlik dersini mumla arıyor  olmalıyız...  (km / 10.07 )