6.09.2020
‘’En gelişkin doğrudan demokrasi’’ olarak tanımlanan ABD, en anti- demokratik yöntemle ABD Başkanı‘nı seçiyor.
‘’En gelişkin doğrudan demokrasi’’ olarak tanımlanan ABD, en anti- demokratik yöntemle ABD Başkanı‘nı seçiyor.
Nasıl mı?
ABD, 3 Kasım 2020 ‘de yeni Başkan‘nı seçecek.
328 milyon nüfuslu bu ülkede, 18 yaşını doldurmuş herkes oy kullanabiliyor. ( Kadınlar sadece 100 yıldır oy verebiliyor .)
Bu oylamaya ‘’popüler oylama ‘’ adı veriliyor. Ama bu oylama sonucu ABD Başkanı seçilmiyor.
14 Aralık’ta 50 eyaletten 538 kişi seçiliyor. Daha sonra ECVS yoluyla 270 oyu alan aday başkan oluyor.
Dikkat ederseniz, seçmen oylamasını kimin kazandığı önemli değil.
Önemli olan eyalet kontenjanı ile ortaya çıkmış olan kişi sayısını yakalamak.
Kaliforniya’nın belirleyici 55 insanı ( oyu ) var. Ama nüfusu 39.5 milyon. Buna karşılık adı / sanı bilinmez Vermont eyaletinin sadece 624 bin nüfusu var ama 5 temsilcisi bulunuyor.
Kaliforniya’da 727 bin insanın 1 oy ile temsil edilirken, Vermont eyaletinde 124 bin insana 1 temsilci düşüyor.
Bu adaletsizlikten bazı başkan adayları geçmişte çok kazançlı çıktı. Son 5 başkanlık seçiminin 2’sinde genel seçimi kazanamayan 2 Cumhuriyetçi aday ( Bush ve Trump ) bu yöntemle seçimi kazandı(rıldı).
Küçük eyaletler genelde popülizme çok açık eyaletler oluyor. Nüfusu 2 milyon altı eyaletlerin toplam sayısı 13. Bu eyaletlerde bir başkan adayı nerdeyse seçim kotasının % 10 ‘nu ele geçirebilir.
Bir de sarkaç gibi değişen / dönüşen eyaletler var, bunlar ‘’ swing state ‘’ olarak anılıyor. Bunlar 11 eyalet ve 156 oyları var.
Başkan adaylarının temel ilgisi, banko eyaletlerden (safe state) çok, tercihi hep değişen eyaletlere dönük.
Bitmedi: ABD‘nin 50 eyaletinin 48’inde - Maine ve Nebraska hariç- ‘’en çok oyu alan tüm temsicileri çıkarır ‘’ ( winner – take-all ) ilkesi uygulanıyor.
ABD‘de Başkanı ‘’ Seçmen değil, ABD Seçim Kurulu belirler ‘’ deme doğru.
İş bununla bitmiyor...
ABD’de kimi eyalet 2020 seçimi ‘’ posta yoluyla oy kullanma ‘’ yoluna gitti. Bunu zaten AB ‘nin birçok ülkesi çok yaygın olarak kullanıyor.
630.000 çalışanı olan ABD ‘nin posta idaresi USPS ise kovid nedeniyle 17.000 çalışanından yoksun kaldığını bildirip, oyları içeren mektupların oy sayım gününe yetişemeyeceği uyarısında bulundu. Oysa USPS, ABD insanının en güvendiği kurum.
Bitmedi!
ABD’nin 10 yılda bir yapılan Genel Nüfus Sayımı bu yıl yenileniyor. Her ne kadar ABD Anayasa’sı ‘’ ABD ‘de serbest olan her kişinin sayılması ‘’ öngörse de, Trump bir başkanlık müzekkeresi çıkarıp ‘’ belgesiz ve kimliksiz göçmenlerin sayılmaması’’ buyruğunu verdi. Bu ülkenin % 73 ‘ü beyaz. Demek ki, geride kalan % 27 nüfus için her türden ‘’ olasılık ‘’mevcut.
Evet, 63,690 $ kişi başına gelirle dünyanın en zengin ülkesi ABD, 3 Kasım Salı günü ‘’özgür iradesiyle’’ 46.Başkanı’nı seçecek...
Hayırlı olsun!