Murat Gürsoy ile Karadeniz Sohbetleri’nde bu hafta Samsun’dayız. 1990 yılında inşaat ve taahhüt işlerinde faaliyet göstermek amacıyla kurulan ve bugüne kadar geçen sürede resmi kurumlarla özel sektör firmaları için yaptığı üst yapı, alt yapı ve çevre düzenlemesi çalışmalarıyla sektörde kabul gören Beltaş Yapı Elemanları Genel Müdürü Gökhan Gök ile işletmenin gelişiminin yanı sıra sektörün ülkemizdeki yerini konuştuk. Bugünlerde 276 bin metrekare ile bölgedeki en büyük projesi olan Samsun Gülsan Sanayi Sitesi’nin Toybelen’e taşınması işini gerçekleştiren bir işletmenin genel müdürü olmaktan hayli mutlu olduğunu gözlemlediğimiz Gök, neredeyse imalattan nakliyeye ve montaja yeni bir sanayi sitesi inşa etmenin üzerinde taşıdığı büyük sorumluluğu da belli ediyordu.

 -Samsun merkezli bir firma olmakla birlikte bölge genelinde yaptığınız başarılı işlerle biliniyorsunuz. Önce üretim merkezlerinizden başlayalım.

-Tabi ki… Firmamız Samsun’un Bafra ve Kavak ilçelerindeki tesisleri ile beton yapı elemanları üretimine devam etmektedir. Kavak ilçesindeki tesisimiz 60 bin metrekare alan üzerine kurulmuş olup 10 bin metrekarelik kapalı alana sahiptir. Burada endüstriyel ortamda etkin kalite kontrol ile modern öngerme teknolojisi kullanılarak proje ihtiyaçlarına göre istenilen ölçülerde, arakatlı mimari tasarımda gerekli büyük açıklıkları sağlayabilen genellikle fabrika ve depo olarak kullanılan prefabrik yapı elemanları üretilip nakliye ve montajı yapılmaktadır. Hızlı üretimi ve montajı, kalitesi, düşük maliyet özellikleri nedeniyle karayolları, demiryolları ve DSİ projelerinde köprü-viyadük inşaatlarında tercih edilen köprü kirişleri özel öngerme halatları ile tesisimizde üretilmektedir

-Bafra’daki tesisinizdeki üretim çeşitliliğiniz nedir?

-Bafra ilçesindeki tesisimiz 3 bin 550 metrekaresi kapalı olmak üzere 24 bin 600 metrekare alan üzerine kuruludur. Bu tesisimizde de muhtelif çaplarda beton ve betonarme borular, kutu menfezler, baca elemanları ve ek parçaları üretimi yapmaktayız. Ürünlerimizi entegre contalı- contasız, sülfata dayanıklı çimento- portlant çimento, demir donatılı-donatısız, çelik lifli gibi proje ihtiyaçlarına göre üretebilmekteyiz.

-Gündelik yaşamımıza yeni yeni giren prefabrik yapıları konuşacak olursak “prefabrik yapı” nedir?

-Kısaca anlatacak olursam; fabrika ortamında yapıyı oluşturan tüm parçaların ön üretiminin yapılarak istenilen yerde montajı yapılan yapılardır. Çeşitli türleri bulunan bu tip yapıların bir tanesi beton prefabrik yapı olarak bilinmektedir. Bu yapılar beton üretimi sonucu oluşmakta ve içerisinde güçlendirmek amacı ile donatı bulunmaktadır. Bundan dolayı betonarme prefabrik elemanlar olarak da adlandırılmaktadır.

-Klasik inşaatlarda olduğu gibi tek veya çok katlı olarak üretilebiliyor mu?

-Tabi ki… Hatta süre açısından ve kullanım açısından avantajları da vardır. Prefabrik yapıların tek katlı veya çok katlı üretilmesi mümkündür. Beton prefabrik yapılar, firmamızda modern teknoloji kullanılarak kısa sürede üretilmektedir. Ayrıca montaj yerinde kolaylıkla kurulmaktadır.

-Sık kullanım alanları nerelerdir?

-Aslında prefabrik yapılar kullanım alanlarına göre çeşitlilik gösterirler. Endüstriyel yapıları, şantiye yapıları, sosyal tesis ve fabrika şeklinde imal edilmektedir. Büyük depolar, katlı otoparklar, okullar, antrepolar gibi pek çok alan sayılabilir. Beton prefabrik yapılarda amaç yapı inşaatı için kullanılacak malzemelerinin yerinde üretimi değil, fabrikalarda üretilmiş yapı parçalarının yerinde birleştirilmesi şeklindedir. Dayanıklı ve uzun ömürlü şekilde imal ettiğimiz bu yapıların en az 50 yıla kadar kullanımı uygundur. Beton zemin üzerine yerleştirilen bu parçalar, az maliyetli ve kısa sürede üretilebilen yapılar oldukları için birçok farklı amaca uygun kullanım imkânı sağlamaktadır.

-Bir işin yapım ve tamamlanma sürecini ana hatlarıyla anlatır mısınız?

-Prefabrik yapıların yapım aşamaları, öncelikli olarak projelendirilmesi ile başlamaktadır. Firmamız proje ofisinde her detayın değerlendirilmesi ve tasarlanması ile prefabrik yapının proje işlemi tamamlanmaktadır. Sonraki aşamada projesi tamamlanmış olan yapı için üretime geçilmektedir. Üretim aşamasında, kaliteli malzeme ve isteğe göre seçilmiş yapı maddeleri kullanılarak prefabrik yapıların fabrikasyon işlemi tamamlanmaktadır. Nakliye aşamasında, prefabrik yapının, yerleştirileceği yere en güvenli ve sağlıklı şekilde taşınma işlemi gerçekleştirilmektedir. Montaj aşamasında ise kurulacağı yere getirilen prefabrik yapı doğru şekilde ve kısa sürede montajlanarak teslim edilmektedir.

-Biraz da yapım tekniğinden bahseder misiniz?

-Prefabrikasyon hızlı yapımın, kalitenin, ölçülerde hassasiyetin, büyük açıklıkların, tasarımda esnekliğin, malzeme ve iskeleden tasarrufun önemli olduğu veya eleman tekrarının bulunduğu durumlarda büyük yararlar sağlayan bir yapım tekniğidir. Montajın kolay hale gelmesi, ürün kalitesi, verimlilik, düşük maliyetli olması, üretim teknolojilerinin çeşitliliği yanında özellikle zamandan tasarruf edebilmesine imkân vermesinden dolayı projelerde beton prefabrik ürünler tercih sebebi haline gelmiştir.

-Yapıların dayanıklılığına yönelik testler de yapılıyor olsa gerek…

-Üretimde kullandığımız öngerme teknolojisi ve buhar kürleme işlemi ile betonarme prefabrik yapılar oldukça güvenli hale gelmektedir. Ayrıca bu yöntem ile hazırlanan prefabrik yapıların daha uzun ömürlü ve dayanıklı olduğu görülmektedir. Firmamızın teknik ofisinde projelendirilen prefabrik yapılar, projede belirtilen ölçülere uygun kalıplar da üretilmektedir. Üretimin bitmesinin ardından sevk edilen prefabrik yapıların, uzman ekiplerimizce yerinde montajı yapılmaktadır.

-Sohbet süresinde sıklıkla öngerme tekniğinden bahsettiniz? Bu tekniğin sağladığı avantajlar nedir?

-Betonarme yapı elemanlarında mevcut açıklık büyüdükçe bu açıklığı geçmek için betonarme elemanların en kesiti artmaktadır. Bu durum da ölü yüklerin artmasına sebep olmaktadır. Bu durumun oluşması, yapının uygulanacağı temele ve boyuna taşıyıcı elemanlarına gereksiz ve fazladan yük binmesine neden olmaktadır. Ayrıca betonun çekme gerilmelerine karşı zayıf olması, yapılarda çatlamaların oluşmasını hızlandırmaktadır. Böylesi sorunların ortadan kaldırılması için betona basınç gerilmeleri uygulamak sureti ile ön germeli betonlar gündeme gelmektedir. Ön germeli betonlar, oluşan büyük açıklıklar ekonomik bir şekilde geçilmekte ve çatlak oluşumları en aza indirilmektedir. Betonarme yapı elemanına etkiyen yükler altında çekme oluşacak bölgelerde, yüksek dayanımlı çelik halatlar ile önceden basınç gerilmesi uygulanarak etkilerin dengelendiği beton olarak da tanımlanabilir.

-Yani aslında dayanıklılığı sağlayan ana unsurdan bahsediyoruz…

-Bu teknikte kullanılan malzemeler, normal betonda kullanılan çimento, agrega ve çelik gibi malzemelere göre çok daha kaliteli ve dayanıklıdır. Ön germeli betonlar, geniş açıklıklı ve kiriş yüksekliğinin azaltılması gereken yapılarda çok büyük avantajlar sağlamaktadır. Ön germeli betonlar, köprüler, yüksek binalar, silolar, su tankları ve su boruları, kuleler, kirişler, su altı yapıları, demiryolu traversleri gibi birçok inşaat yapısında kullanıma imkân vermektedir. Ayrıca bir diğer avantaj olarak da deprem esnasında ön germeli betonların normal betonlara göre daha fazla enerji soğurma kapasitesine sahip olduklarıdır.

-Sizce prefabrik yapıların tercih edilmesindeki nedenler nelerdir?

-Klasik inşaat anlayışında yerinde imalatın uzun, zahmetli ve işçilik maliyetleri yüksek bir iş olduğunu hepimiz biliyoruz. Bu durumun fabrikasyon işleme dönmesi ile birlikte daha kaliteli ve ekonomik özellikler taşıyan yapılar ortaya çıkmaktadır. Farklı kalıp malzemelerinin kullanılması yerine tek bir kalıp malzemesi ile birden fazla üretim yapmak maliyeti ciddi oranda azaltmaktadır. Ayrıca zamandan da tasarruf edilmesini sağlayan bu yöntem ile üretilen yapılar çok kısa sürede bitmektedir. Dolayısıyla sağladığı pek çok avantaj vardır. Beton prefabrik yapıların seçimi her alanda konfor ve rahatlık sağlayacaktır. Üstelik bu yapılar her mevsimde kullanılabilir.

Kutu Kutu Kutu

Prefabrik yapıları öne çıkaran farklılıklar

Prefabrik yapılar modülerdir ve bu sayede birçok talebe cevap verebilmektedir.

Üretimi çok daha pratik ve ekonomiktik. Kısa sürede tamamlanarak teslim edilebilirler.

Diğer yapılar ile karşılaştırıldığında, prefabrik yapılar daha esnektir. Dolayısı ile depreme ve zemin kaymalarına daha dayanıklıdırlar.

Prefabrik yapılar birçok isteğe ve kullanım alanına cevap verebilecek özelliktedir. Birçok kullanım alanı için üretimi mevcuttur.

İsteğe bağlı olarak değiştirilebilir görünüm seçenekleri sunmaktadır.

Prefabrik yapı içerisindeki istenmeyen bölümlerin değiştirilmesi veya çıkartılması mümkündür.

Üretimi ve yerleştirilmesi aşamasında çevreyi kirletmeden ve zarar vermeden bu işlemlerin uygulanması en büyük avantajlarındandır.

Prefabrik yapıların çatı kaplama malzemeleri ve duvar kaplama malzemeleri, çok çeşitli renk ve madde özelliği sunmaktadır.

Prefabrikte, trapez saç ve kiremit çeşitleri kullanılabilmektedir.

MURAT GÜRSOY / KARADENİZ EKONOMİ