Tıpkı Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP) gibi Karadeniz Bölgesi’nin kalkınması için kurulan Doğu Karadeniz Projesi Bölgesel Kalkınma İdaresi DOKAP, hazırladığı eylem planları ile bölgenin gelişmişliğine önemli katkılar sunmaktadır.Biz de bu katkıları anlatması için DOKAP Başkanı Yusuf Mengi’yi Murat Gürsoy ile Karadeniz Sohbetleri’ne taşıdık. Bugünlerde Çorum ve Amasya illerini de kapsamına alan DOKAP’ın ilgi alanındaki iller Artvin, Bayburt, Giresun, Gümüşhane, Ordu, Rize, Samsun, Tokat ve Trabzon’dan oluşmaktadır.

-Hazırladığınız eylem planlarının bölgeye sağladığı kazanımları anlatarak sohbete başlayalım isterseniz…

-Tabi ki… 2014-2018 yıllarını kapsayan DOKAP Eylem Planı bölgeye çok önemli kazanımlar sağlamıştır. Her şeyden önce eylem planı devletin uzun yıllardır literatüründe olan DOKAP programının ete kemiğe bürünmesini, somut mecrada tüm kamunun, belirlenen kalkınma politikaları kapsamında bölge için gerçekleştireceği çalışmaların zaman ve bütçe odaklı planlanmasını sağlamıştır.

-Yani teoride yer alan kalkınma programının uygulama reçetesini sunmuştur diyebiliriz.

-2014 yılından 2018 yılı sonuna kadar 2020 yılı fiyatları dikkate alındığında yaklaşık 35 milyar lira tutarında kamu yatırımının bölgeye kazandırıldığını görmekteyiz. Bu tutar bölgenin ihtiyaç duyduğu önemli yatırım unsurlarının gerçekleşmesine imkân sağlamıştır.

-Sadece maddi boyutu ile değerlendirmek ne kadar doğru sizce?

-Bu planın bölgeye katkıları sadece maddi boyutta gerçekleşmemiştir. Kurumlar arası sağlanan koordinasyon ve işbirliği en az maddi yatırım unsurları kadar değerlidir. Oluşturulan bu bilinç, aynı hedefe odaklanma ve ortak çalışma kültürünün oluşturulması konusunda önemli deneyimler kazanılmıştır. Ayrıca Eylem Planı sürecinde bölge geneli tüm kurumların,  özellikle yerelde teşkillenmiş kurumların proje geliştirme kapasiteleri geliştirilmiştir. Bu durum bölgemiz için önemli bir proje havuzunun oluşmasına imkân sağlamıştır. Bu havuzun en önemli yanı projeleri geliştiren tarafın bölge aktörleri olması. Her zaman ifade ettiğimiz gibi kalkınma yerelden başlar.

-Önümüzde yıl uygulamaya girecek ikinci bir eylem planı için hazırlıkların ne aşamada olduğunu anlatır mısınız biraz da?

-Şu anda 2021-2023 yılları arasını kapsayacak İkinci Eylem Planı’nın hazırlık sürecini gerçekleştiriyoruz. Elbette ilk Eylem Planı dönemi bize önemli tecrübeler kazandırdı ki yeni döneminde bu deneyimler bize önemli katkılar sağlayacak. Artık bölgeyi bütün unsuruyla birlikte daha iyi tanıyoruz. Gerçekleştirilen çalışmaların ekonomik, sosyal ve kültürel yansımalarını, bölgenin bu ve benzeri çalışmaları sahiplenme motivasyonunu müşahede edebiliyoruz. Bu vesileyle yeni eylem planının bir önceki plana göre daha odaklı ve sonuçlarının daha ölçülebilir kriterlerle test edilebilir bir yapıda olmasını hedefliyoruz.  Bu kapsamda illerimizde gerçekleştireceğimiz çalışmalarda daha odaklı olacak.

-Sizce yeni eylem planının en belirgin özelliği ne olacaktı

-Hiç şüphesiz ortaya koyduğu stratejiler gereği bölgesel bir kalkınma hedefini ortaya koyacaktır. Bu demek değildir ki illerimize yapacağımız çalışmaları sadece genel hedefler altında, kendine has özelliklerini ön plana çıkarmayan genel tasarım ilkeleri ile gerçekleştireceğiz. Yeni Eylem Planı’nın en belirgin özelliği, her bir ilin potansiyelinin merkeze alınarak genel strateji ve hedeflere ulaşılması olacak. Bu kapsamda illerimiz potansiyelleri ve ihtiyaç duydukları çalışma alanlarına göre bütçe tertibi de gerçekleştirilecektir.

-Kalkınmanın sınırı var mıdır?

Kalkınma Ajanslarımız kuruldukları günden bu yana bölgeleri için çok önemli çalışmaları icra ettiler. Belirlenen stratejiler doğrultusunda gerek ulusal gerekse de bölgesel hedeflerin yakalanması böylelikle bölgelerinin kalkınmışlık düzeylerinin artırılması konusunda çalıştılar ve çalışmaya da devam etmekteler. Planlar ölçeğinde ortaya koydukları hedefleri gerçekleştirdiklerinde şimdilik tanımlanmış olan misyonlarını tamamlamış görünürler.

-O zaman yeni perspektif arayışlarına mı girilecek?

-Haliyle yeni misyonlarve yeni hedefler. Kalkınmanın statik değil dinamik bir yapıya sahip olması bu ekosistemin her daim yeni hedef ve stratejileri üretmesi kaçınılmazdır.

-Size bağlı illerin sayısı da giderek artıyor. Amasya ve Çorum’un da DOKAP illeri kapsamına alınması gündemde sanırım…

-Çok kısa bir süre içinde Resmi Gazete’de yayımlanmasıyla Çorum ve Amasya illeri de ilgi alanımızda olacak yani DOKAP Bölgemize dâhil olacaklar. Böylece il sayımız 11’e ulaşacak. Bir başka yönüyle Samsun, Çorum ve Amasya’dan oluşan TR 83 Bölgesi de DOKAP bölgesi içerisinde yerini almış olacak. Dolayısıyla TR83 Bölgemiz içerisinde yer alan bu illerimiz Orta Karadeniz Kalkınma Ajansı (OKA) ile çalışmalar yürütürken yeni dönemde Kalkınma Ajansımız ile birlikte Başkanlığımız tarafından koordine edilecek.

-Yani bu iki il için de yeni kazanımlar elde edilecek diyebilir miyiz?

-Neden olmasın? DOKAP Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı’nın sahip olduğu enstrümanlar gereğince Amasya ve Çorum illerimizde azami ölçüde faydalanacaklardır. Çok basit bir şekilde ifade etmem gerekirse Başkanlığımızın destek unsurları gerçek kişilerden ziyade kamuyu finanse eden, böylelikle bölgenin kalkınması için devlet eliyle gerçekleştirilmesi gereken altyapının oluşturması üzerine tasarlanmış program yapılarından oluşturmaktadır. Diğer DOKAP illerinde olduğu gibi yeni dönemde Amasya ve Çorum illeri de bu kıymetli imkânlardan faydalanma şansı yakalayacaktır.

Tarihsel Süreç'te DOKAP

Merkezi Giresun olan Başkanlığımız; 03.06.2011 tarih ve 642 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile kurulmuş, 2012 Nisan ayında ise faaliyetlerine başlamıştır.Bakanlar Kurulunca 06/06/2016 tarihinde alınan karar ile Doğu Karadeniz Projesi Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığının görev süresi 31/12/2019 tarihine kadar uzatılmıştır.Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 7 Eylül 2016 tarihli ve 2016/9140 sayılı kararnameye göre Artvin, Bayburt, Giresun, Gümüşhane, Ordu, Rize, Samsun ve Trabzon illerinden oluşan DOKAP BKİ görev alanına bundan sonra Tokat ili de ilave edilerek il sayısı dokuz olmuştur.

Doğu Karadeniz Projesi Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı, Doğu Karadeniz Projesi’nin uygulamalarını yerinde koordine etmek ve bu kalkınma projelerinin uygulandığı illerdeki yatırımların gerektirdiği araştırma, planlama, programlama, projelendirme, izleme, değerlendirme ve koordinasyon hizmetlerinin yerine getirilmesini sağlayarak bölgenin kalkınmasını hızlandırmak amacıyla, mülga Kalkınma Bakanlığına bağlı tüzel kişiliğe sahip merkezi bir kamu teşkilatı olarak kurulmuş olup ilgili Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile Sanayi ve Teknoloji Bakanlığına bağlanmıştır.