Türkiye’de kayıt altına alınamayan 6 milyon esnafın bulunduğunu söyleyen, sokak ekonomisini birçok ön yargının aksine tamamen göz önünde cereyan eden etkinlikler bütünü olarak tanımlayan ve “Sokak ekonomisi ne bugün ne yarın ortadan kalmayacak. Onunla beraber yaşamayı becerebildiğimiz sürece başarılı bir toplum modeli geliştirebiliriz” diyen Doç . Dr. Osman Sirkeci akademisyenlik hayatına biraz ara vererek  Türkiye’de ilk defa İzmir Büyükşehir Belediyesi  tarafından kurulan Sokak Ekonomisi Daire Başkanlığı görevine getirildi. Görev değişikliği öncesi Karadeniz Ekonomiye açıklamalarda bulunan Sirkeci sokak ekonomisinin ABD’den Avrupa’ya, Japonya’dan Asya’ya uzanan  önemli bir sektör olduğunu belirterek şöyle konuştu; “ 20 yıldır sokak ekonomisi kavramı üzerine çalışmalar yürütüyorum. Sokak ekonomisi birçok ön yargının aksine  tamamen gözümüzün önünde cereyan eden etkinlikler bütünü. Mesela bir simitçi, sokakta şarkı söyleyen bir müzisyen grubu veya bir baloncu sokak ekonomisinin temel  üyelerini oluşturuyor. Bunları kayıt altına almak henüz mevcut teknoloji bakımından maliyeti yüksek olduğu için mümkün değil. Ama gelişen teknoloji ile birlikte sokak satıcıları gönüllü olarak kayıt altına alınacaktır. Çünkü  TÜİK verilerine baktığımızda  29 milyon vatandaş çalışıyor olarak görülüyor. Vergiden muaf olan esnaf sayısına baktığımızda 5-6 bin kişi ile karşılaşıyoruz. Oysa Türkiye’de 6 milyona yakın insan sokaklarda  çalışıyor. Biz sokakları kayıt altına alabilirsek bu istatistikleri değiştirebiliriz. Ama bizim asıl amacımız bu insanların kayıt dışı görünmelerini, yaptıkları işin ötekileştirilmesini engellemek ve onları hukuki bir statüye kavuşturmak. Şubat ayında Ankara’da Türkiye’nin ilk sokak ekonomisi çalıştayını düzenledik. Orada alınan bir kararla sokak ekonomisi kanunu hazırlıyoruz. Yakın bir zamanda meclise sunacağız.”

Üniversite mezunları da artık sokaklarda

Sokak ekonomisinin sadece gelişmemiş ülkelerde değil gelişmiş ülkelerde de önemli bir sektör olduğunu belirten Sirkeci, “Sokak çalışanlarının bin yıllık bir tarihi var. Son 100 yılda serbest piyasa ekonomisinin yavaş yavaş gelişmeye başlaması, tarım sektörünün azalması ve insanların kentlerde yoğunlaşması ile birlikte sokaklardaki faaliyetler ortadan kalkacak diye beklenirken 2-3 katına yükseldi. Bugün dünyanın neresine giderseniz gidin sokaklar bir işle uğraşan  yüksek okul mezunu veya emeklilerle karşılaşıyorsunuz. Bu bize şunu gösteriyor. Serbest piyasa ekonomisi dediğimiz sistemin kendi otomatik düzenleyicileri dünyada 50 bin milyarder, 1-2 milyon süper zengin  ve bunun karşılığında 1 milyar aç 5 milyar yoksul insan yarattı. Artan işsizlik ve yoksulluk insanlara sokaklarda yeni fırsatlar yaratmanın yolunu açtı. Sokak ekonomisi sadece gelişmemiş ülkelerin sorunu değil böyle bir algı var. ABD bu alana 30 yıl önce müdahale etti sokaklarda çalışanların mal ve hizmet kalitesinin artırılması güvenliklerinin sağlanması konularında yasalar çıkardı. En son örnek Kaliforniya eyaleti sokak ekonomisi ABD’nin ekonomisinde çok önemli bir yer tutmaktadır gerekçesiyle 3 maddelik sokak çalışanlarını koruma kanunu çıkardı. Ayrıca 2014 yılında Hindistan’da da  sokak ekonomisi anayasası çıkarıldı.” diye konuştu.

Sokak ekonomisi ortadan yok olacak bir alan değil

Sokak ekonomisinin hiçbir zaman yok olmayacağının altını çizen Sirkeci, “Artık dijital dünyaya adım attık. İnsanlar artık haftanın 3-4 günü veya bir işverene bağlı çalışmak zorunda kalmayacakları işlere yöneliyorlar. Sessiz ekonomi dediğimiz ekranların arkasında milyonlarca gencimiz web tasarımcılığı, internet marketing ve pazarlama gibi çok çeşitli alanlarda hem reel hem de sanal sokaklarda etkinliklerini devam ettiriyorlar.” ifadelerini kullandı.

Nobel’e aday olmasam da çalışmalarımı sürdüreceğim

Akademi otoritelerinin gelecek yıl ekonomi dalında Nobel Ödülüne aday olarak Dr. Osman Sirkeci’nin çalışmasını aday göstereceği bilgisini doğrulayan Sirkeci, otoriteleri haklı çıkartmak için daha fazla bir gayreti ortaya koyacaklarını söyledi. Sirkeci, “Son zamanlarda çevremde ve katıldığım toplantılarda Nobel’e aday gösterilmem gerektiğini sık sık duymaya başladım. Bu beni gururlandıran bir durum Nobel alır mıyım bilmiyorum ama çalışmalarım hem kuramsal olarak hem de sahada istediğim sonuçlara ulaşınca kadar devam edecek.” dedi

Sirkeci Kamu ve özel kurumların temsilcileri, Öğretim görevlileri ve öğrencileri tarafından  veda etkinliği düzenlenerek kentten uğurlandı.NAZAN BEDİR / KARADENİZ EKONOMİ