• Bir yıl boyunca ulusal sınırlar içinde üretim faktörlerinin katkısı sonucu oluşan nihai ve mal ve hizmetlerin toplam değeri anlamına gelen gayri safi yurtiçi hasıla rakamlarında Giresun’un 62., Ordu’nun 64. ve Gümüşhane’nin 64. sırada yer alması ne anlama geliyor? 

TÜİK Trabzon Bölge Müdürlüğü’nün derlediği bilgilere göre; 2017 yılında Doğu Karadeniz Bölgesi’nde Gayri Safi Yurtiçi Hasıla bir önceki yıla göre yüzde 16,8 artarak 69,9 milyar lira olurken Türkiye içindeki payı da yüzde 2,2 olarak gerçekleşti. Sektörel bazda incelendiğinde GSYH’nın tarımdaki payı yüzde 11,1, sanayi’deki payı yüzde 23,7 ve hizmetlerdeki payı da yüzde 53,8 oldu. Vergi-sübvansiyon pay yüzde 11,4 olarak gerçekleşti.

2017 yılında Doğu Karadeniz Bölgesi illerinde kişi başına GSYH en fazla 8 bin 904 dolar ile Artvin’de oldu. Rize’de 8 bin 812 dolar, Trabzon’da 8 bin 439 dolar, Giresun’da 6 bin 095 dolar, Ordu’da 5 bin 994 dolar ve Gümüşhane’de 5 bin 735 dolar olarak gerçekleşen gayri safi milli hasıla rakamları Doğu Karadeniz’de yer alan tüm iller dikkate alındığında Türkiye ortalaması olan 10 bin 602 doların altında kaldı. Bir önceki yıl ile kıyaslandığında kişi başına GSYH Gümüşhane’de yüzde 11,1, Trabzon’da yüzde 6,3, Rize’de yüzde 3,2, Giresun’da yüzde 2,8, Artvin’de yüzde 2,0 ve Ordu’da yüzde 1,7 düşüş gözlemlendi.

Biz de bu rakamlar ışığında, bölge genelinde ilk sırada yer alan Artvin ve Gümüşhane’nin hemen önünde 64. sırada yer alan Ordu’nun Ticaret ve Sanayi Odası başkanlarına şu soruyu yönelttik.

Bu rakamlar gerçeği yansıtıyor mu?

Seçkin Kurt (Artvin Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı) : “Artvin, sanayi ve imalata dönük üretimin olduğu bir yer değil. Daha çok kayıtlı ekonomiyle yani memur, işçi ve emekli odaklı iş döngüsü sağlanıyor. Gelir dağılımı bunun üzerine kurulu. Hatta o nedenle birçok veride Artvin hep önde çıkıyor. Bu nedenle de kalkınmada öncelikli iller sıralamasında 5.kategoride bulunuyoruz. Oysa genel yaşam koşullarını yansıtıyor mu ? Hayır. İlimiz adına rakamın bu kadar yüksek çıkmasında bir başka etken de Çoruh Nehri üzerinde dünya çapında yapılan yatırımların olmasıdır. Bu yatırımlar da Artvin’e gelmiş sayıldığı için değerler yüksek çıkıyor. Ne kadar gerçeği yansıtıyor? Bu tartışılabilir.”

Sıralamadaki yerimizi fındık belirliyor

Servet Şahin (Ordu Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı) : “Kentimizde fındığa dayalı bir ekonominin varlığı ve sanayi yatırımlarının yeterince olmaması sıralamadaki yerimizi belirliyor. Yine fındık özelinde konuşacak olursak baktığımızda dünya fındığının önemli bir kısmını Ordu karşılıyor ama ticaretin büyük kısmı bizim dışımızdaki illerde gerçekleşiyor. Ayrıca, fındık fiyatlarının sezon boyunca düşük olması, fiyatların geç açıklanması da Ordu’nun gayri safi yurtiçi hasiladan aldığı paydaki düşüklüğün göstergesidir.” REŞAT GÜNGÖR / KARADENİZ EKONOMİ