Ünye Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Uslu, fındıkta Kasım ayına girdiğimiz günlerde açıklanan fiyatın ve TMO alımlarının gariban üreticiye katkısı olmamışken, “Ülkemiz sanayicisine, ihracatçısına, fabrika sahibine, manavına da bu saatten sonra zarar verecek bir durum ortaya çıkmıştır” dedi.

Kasım ayı içinde Toprak Mahsulleri Ofisi’nin (TMO) fındık alımına başlayacak olmasını ve fiyat belirleme politikasını eleştiren Uslu, “fındık için geç kalınmadı mı? ” diye sordu.

-Söz konusu fındık olunca doğrudan konuya giriş yapalım ve soralım. Belli ki siz de bu konuda bir hayli tepkilisiniz. Fındıkta neler oluyor?

-Fındığın yüzde 70’i piyasaya inmiş, fakir üretici fındığını Ağustos ayı sonlarında veya Eylül ayında satmıştır. Piyasalara bu saatten sonra yapılan müdahalenin ne gariban üreticiye ne de yerel firmalarımıza katkısı olmayacaktır. Fakir üretici zaten fındığını satmıştır. Tüccar, sanayici ve ihracatçı ise şimdilerde yüksek banka faizleriyle boğuşmaktadır. Fındıkta fiyat açıklama dönemi Temmuz ve Ağustos aylarıdır.

-Tepkiniz zamanlamaya mı yanlış yönlendirmeye mi?

-Şu durumun altını çizmekte fayda var. Fındıkta alışık olmadığımız bir süreçle karşı karşıyayız. Devlet büyüklerimizin doğru yönlendirilmesi gerekir. Üretici memnun değilse, sanayici ve tüccar da doğru bulmuyorsa “bu iş kime yarar? ” sorusu üzerinde düşünmek gerekir.

-Doğru yöntem nedir peki?

-Fındıkla ilgili izlenecek yol sezon öncesi ortaya konmalı. Günü veya yılı kurtarmak için politika üretilmemelidir. Güçlü bir üretici birliği oluşturmalı ve ülke genelinde 15 borsanın tamamını kapsayacak lisanslı depoculuğu geliştirecek adımlar atmalıyız.

-Orta ölçekte nüfusa sahip bir kentin sivil toplum kuruluşlarından birinin başındasınız. Sizce, Ünye için yapılması gerekenler neler olmalı?

-Yine fındıktan başlayayım. Hayalim, Ünye’deki fındıkçıları bir arazide toplamak. Bunun için Ünye Belediyesi’nden yer tahsisi konusunda bir talebimiz oldu. Diğer eksikliklerimize gelince; Ünye, 30 yıldır bir Organize Sanayi Bölgesi bekliyor. Üniversite’nin itici gücünden pay almak istiyor, Tokat-Niksar yolu ve ilçe bağlantı yollarının bir an önce işlerlik kazanmasını arzuluyor.

-Geçtiğimiz günlerde TOBB başkanı Hisarcıklıoğlu’na kapsamlı bir rapor sunduğunuzu biliyorum. İçeriği hakkında bilgi verir misiniz?

-Sayın Hisarcıklıoğlu’na üyelerimizin talepleri ve sorunları ile ilgili rapor ve çözüm önerilerini sunduk. Son zamanlardaki ekonomik gelişmelerin yanı sıra genel anlamda ticarette ve ihracatta yaşadığımız sorunlar üzerine hazırladığımız bir rapor hazırladık. Bu kapsamda 11 temel sorun belirlemiştik. Belirlenen bu sorunlarla ilgili çözüm önerileri de alınarak ilgili makamlara iletilmek üzere rapor haline getirip sunduk.

-Sorun olarak raporda nelere yer verdiniz?

-TMO’nun piyasalarla ilgili her zaman net olması gerektiğinin altını çizdik. Banka kredilerinin yüksekliğinden ve uygun koşullarda kredi ihtiyacından bahsettik. KDV oranının yüksekliği, ihracat pazarındaki yüksek gümrük vergileri, enerji maliyetlerinin yüksekliği, yatırım teşvikleri, KDV iadeleri ve diğer vergi mahsuplarında yaşanan sorunlar ile istihdama dayalı yüklere dikkat çektik. KOSGEB desteklerinde yaşanan sorunlar, AB dışındaki ihracatta pazar yelpazesinin darlığı, sektörde ticaretin yapılacağı ortak bir kullanım alanının bulunmaması da raporumuzda yer aldı.

-Çözüm önerileriniz ne oldu?

-Toprak Mahsulleri Ofisi’nin piyasalarla ilgili sezon öncesi yol haritasını net olarak ortaya koymasını dile getirdik. Özellikle alım dönemlerinde esnafın piyasadan mal alabilmek için banka kredisine ihtiyaç duyduğundan ve bu konuda faiz oranlarının yüksekliğinde yaşanan ciddi sıkıntılardan bahsettik. Düşük faizli ve uzun ödeme dönemli kredi olanaklarının sağlanmasını istedik. Sağlıklı fındık ürünlerinin tüketiciye sunulmasını teşvik amacı ile KDV oranı yüzde 8’den yüzde 3’e çekilmesinin önemine vurgu yaptık.

-İhracata yönelik önerileriniz de raporda yer aldı mı?

-Pek çok ülkenin korumacı gümrük duvarlarının mütekabiliyet esasına göre müzakere edilerek aşağı çekilmesi gerektiğini belirttiğimiz raporda ihracatçı üzerindeki istihdama dayalı yüklerin hafifletilmesi için kıdem tazminatı fonu kurulmalı ve işveren payı düşürülmelidir ifadesini kullandık. İhracatımızın yüzde 75’inin AB ülkelerine yapıldığından hareketle, pazar çeşitliliğinin artırılmasını temin etmek amacıyla hedef ülkelere yönelik ihracat mahsup sistemi ile teşvik edilmesi fikri de raporumuzda yer aldı. Ayrıca, oluşturulacak yeni kaynaklar ile yeni pazarlar bulunması amacı güdülerek fındık tanıtım fonunun kurulması gerekliliğinden söz ettik. Burada bir başka ayrıntı da Rusya’ya yapılan ihracatla ilgiliydi. Tarım Bakanlığı’nca talep edilen Rusya’ya yönelik bakliyat, hububat, kuru meyve vb. gibi ürünlerde ihraç edilecek ürün üretiminde kullanılan Pestisit İzleme Formu düzenlenmesi zorunluluğunun fındık için kaldırılmasının önemli olduğunu söyledik raporumuzda.

-Ünye için kurduğunuz hayaliniz de raporda yer aldı mı?

-Yukarıda da belirttim. Fındık sektöründeki firmalar alımlarını dağınık olarak gelişigüzel yapılanmış iş yerlerinde yapmakta ve bu durumda her bölgede trafik, kargaşa ve düzensizliklere neden olmaktadır. Bu nedenle fındıkçı sektörünün bir arada olacağı düzenli ve modern sitelerin bulunduğu “Fındıkçılar sitesi’’ gibi yerlere ihtiyaç duyulmaktadır. Çünkü sanayi siteleri gibi esnafların da bir arada ticaret yapabileceği, depoları, laboratuvarları bulunan ve koruma sağlanabilen bu sistemlerin oluşturulması ya da teşvik edilmesi gerekmektedir. Dolayısıyla raporda bu konu da yer aldı.

-Belli ki bir hayli kapsamlı hazırlanmışsınız. Muhatapları kim olacak?

-Belirtilen sorunların ilgi alanına göre TOBB aracılığı ile Ekonomi Bakanlığı, Ticaret Bakanlığı, Gıda ve Tarım Bakanlığı, KOSGEB ve TMO gibi yerlere iletilmesi talep ettik.

-Çok teşekkür ediyoruz Sayın Uslu…