İşadamı Kalafat, bu yılki üretim azlığına ilişkin değerlendirmesinde ise soğanda hastalık olduğu için üretimin düştüğünü, fiyatın yükseldiğini belirtirken, “Gıda deniliyor. Son 3 yıla baktım, 3 yıl önceki fiyatla şimdi ki fiyatları karşılaştırdım. Aynı kalması mümkün mü? Antalya’da yaşanan hortum ve su baskınlarının arazilere vermiş olduğu hasarlardan dolayı ürünlerin çürümüş olması da arzı ciddi anlamda düşürdü” diye konuştu.

Arz talebi karşılamıyor

“Geçen hafta fırtına olmasaydı fiyatlar geri çekilmişti, birçok üründe üç dört lira birden düşmüştü. Haftasonu olan fırtınadan dolayı bizim fiyatlarımız da yükseldi. Ürün hızlı yetişiyor, hızlı yetişince arz artıyor, talebi kaçırınca da fiyat düşüyor. Suçu, günahı hep başkasına atmayalım. Türk parası ciddi anlamda değer kaybetti. Değer kaybedince ticarete konu olan ürünler ister istemez o değerin karşılığını bulmak durumunda.”

Zararına satacaksak kapatıp gidelim

“Ticaretin bir mantığı vardır. Arz talep yasası var, maliyet, kâr-zarar hesabı var. Zararına satış yaparsak hepimiz kapatır gideriz. Antalya’dan vatandaş kendisi söylüyor; ben diyor patlıcanı 9 liraya alırdım. Bu 9 liranın üzerine yüzde 3 yüzde 2 vergi, yüzde 1 stopaj ekle yüzde 2’de rüsum ekle. Yüzde 8’de KDV alıyor devlet bizden. Bunları toplayınca fiyat zaten oraya geliyor. Nakliye sırasında fire var, yolculuğu var. Devlet kendi aldığı vergileri görmezden gelerek bu işleri yapıyor. Patates içinde aynı şey yapılıyor. Vatandaştan yüzde 18 KDV alıyor. Akaryakıt nereye çıkmış, hiç bunların haberi yapılmıyor. Ciddi anlamda bir yük ve maliyet baskısı var üzerimizde.”

Planlama yapmadan düzelmez

“Tarım politikası yeniden gözden geçirilmeli. Bu girdi maliyetleri ya da maliyetler genel anlamda düşürülmeli. Üretim artsın ve talebi karşılasın. Tekrar söylüyorum bir planlama yapılmalı, planlama yapılmadan olmaz. Önce üretici doğru bir şekilde desteklenmeli. Adamın 2 bin dönüm boş araziye destek verilmemeli.”

Destekler hedefine ulaşmıyor

“Gerçekten üretim yapıyorsa, taşın altına elini koyuyorsa desteklenmeli. Doğru tarım politikasıyla ve kooperatifleşmeyle bunun üstesinden geleceğimize inanıyorum ben. İlk önce taşıma işlemine son verilmeli. İş gücü iyi olan insanlar çocuklarını okutabilmek için şehirlere gelmek durumunda. Nüfusun yüzde 25’i köyde yaşıyor. Çalışabilecek durumda olan yüzde 4. Yani yüzde 4 yüzde 96’yı bakmaz. Bu matematik kurallarına aykırı.”

Kapatıp gideriz diyenler var

“Ekim ayında yoğunlaşan tepkiler üzerine bölgeme geldim, üyelerimle yüz yüze temaslar yaptım. Herkes çok rahatsızdı, kapatıp gitmekten söz edenler vardı. Üyelerimizin birçoğu aynı anlayıştaydı.” KEMAL ÇEKÜÇ / KARADENİZ EKONOMİ